Nederland wordt al jaren geplaagd door een landelijk tekort aan leraren en heeft sinds de invoering van de toelatingstoetsen in 2015-2016 een forse stagnatie gezien in de doorstroom van mbo-4 studenten naar de pabo. Deze toetsen sluiten niet aan op het praktijkgerichte onderwijs wat op het mbo gegeven wordt en vormt daarmee een drempel voor alle mbo’ers die naar de pabo willen. Om de doorstroom richting de pabo te verbeteren is in 2021 de werkgroep ‘Voorbij de toelatingstoetsen’ in het leven geroepen.
De werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de Vereniging Hogescholen, 10voordeleraar, de MBO Raad en het ministerie van OCW. Deze betrokken professionals zien het als een gezamenlijke opgave om een antwoord te vinden op het verhogen van de instroom naar de pabo. Om dit te bereiken, hebben zij DOON benaderd om twee mini-hackathons en drie vervolgprints te organiseren. In dit ontwerpproces heeft de werkgroep met onze begeleiding en samen met haar doelgroep, de studenten, de uitdagingen en behoeftes in kaart gebracht om hiervoor passende, mensgerichte en kwalitatieve oplossingen te bedenken. Samen hebben ze een gemeenschappelijke visie gevormd met betrekking tot de reis van de student, de rol van de begeleider en de leidende principes daaromheen. Tijdens de creatieve sessies zijn de meest risicovolle aannames van de bedachte ideeën en de geïdentificeerde behoeften getoetst. Naar aanleiding van deze sessies heeft DOON een uitgebreid rapport geschreven waarin het hele traject en de uitkomsten worden samengevat, inclusief verschillende adviezen.
De Hackathons
Tijdens de mini-hackathons kwamen vertrouwen, autonomie, actie, beweging en passende ondersteuning naar voren als grote kernwaarden voor de gewenste oplossing. Studenten hopen op een meer coachende houding van hun docenten, en willen meer waardering voor het leerproces wat ze doorlopen, gaan doorlopen en al doorlopen hebben. Bovendien willen ze meer regie in hun leerpad, zodat dit pad écht bij ze past en werkelijk relevant is voor de praktische realiteit van het beroep waar ze voor leren. Voor het behartigen van deze kernwaarden en het verbeteren van de doorstroom naar de pabo, heeft de werkgroep dé oplossing: Een ontwikkelingsgericht portfolio.
Het uitvoeren van taken in de praktijk brengt voor de studenten kennis, vaardigheden, houding en de taal van het beroep samen in één ervaring. Dit leidt vervolgens tot concrete behoeftes voor inhoudelijke informatie, die de student in de ideale situatie via meerdere kanalen kan vinden. De opgedane ervaring en verzamelde kennis komen dan samen in het portfolio, wat mogelijkheid biedt tot reflectie voor zowel de opleider als de student. Deze aspecten kunnen in een omgeving vol vrijheid en vertrouwen worden vormgegeven door de student, in samenwerking met coachende docenten, om te verzekeren dat het onderwijs passend is voor elk individu en tegelijkertijd voldoet aan de kwaliteitseisen voor de pabo. Zo heeft de werkgroep samen met haar doelgroep de behoeften van student én professional samengebracht in een innovatieve oplossing die het mbo en het hbo dichter bij elkaar brengt.
En nu?
Inmiddels zijn in verschillende regio’s de portfolio’s al geïmplementeerd. Zo hebben Zadkine, Da Vinci College en Albeda hun keuzedeel aangepast, en nemen Hogeschool Rotterdam, Hogeschool InHolland en Thomas More Hogeschool drempelloos de mbo-studenten aan met een goed portfolio. Ook de pabo opleiding van HAN werkt nu samen met ROC’s uit de regio die hun keuzedeel hebben aangepast. Het project ‘Doorstroom mbo-pabo’ is druk bezig op deze manier meer toelatingstoetsen te vervangen met een portfolio in regionale samenwerkingsverbanden.
Wij zijn als DOON verheugd met onze begeleiding aan de basis te mogen staan voor de leidende principes die het mogelijk maken de landelijke toelatingstoetsen van de pabo te vervangen met een mens- en ontwikkelingsgericht portfolio!