Vrij leren in en buiten de Hackathon

Op school een opdracht krijgen die je niet leuk vindt en hem alsnog moeten doen. Of naar een verjaardag van een familielid moeten gaan waar je minder close mee bent, terwijl je nog van alles van plan was die dag. Je zit er anders bij en je bent in je gedachten met andere dingen bezig. Het is simpelweg niet zo interessant als het zou zijn geweest als je het uit jezelf, vrijwillig, had gedaan.

Vrijheid, in alle dingen die we doen, is essentieel om oprecht geïnteresseerd en betrokken te zijn. Als we graag naar die ene verjaardag gaan, dan kan het feest beginnen. En als we zelf een leuke opdracht mogen kiezen, dan leren we veel meer.

Ook in onze Hackathons zien we dat de vrije keuze enorm belangrijk is voor jongeren om aan te haken en samen te zorgen voor een waardevolle, unieke leerervaring. De vrijwilligheid van de deelname is op zichzelf al voor een groot deel bepalend hoe iemand zo'n evenement ervaart. Het maakt het verschil tussen: “Ik moet hier zijn.” en “Ik ben blij dat ik hier mag zijn!” (Dit zijn échte quotes!). Een persoon die iets moet doen zal vooral proberen die ervaring verdraaglijk te maken. En een persoon die graag meedoet zal zich actief inzetten om zo veel mogelijk plezier te hebben en zo veel mogelijk te leren.

Een innovatieteam van studenten met hun coach (Challengeweek Hospitality, Nijmegen 2023)

Hierom pleiten wij altijd voor vrijwilligheid in alle facetten van het onderwijs. Door je eigen plezier, talenten en interesses als uitgangspunt te nemen in het vormgeven van je leerproces, creëer je de meest vruchtbare grond voor échte groei. Hackathons zijn een mooi middel om op speelse en vooral leerzame wijze die kwaliteiten in te zetten voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Een “playground” voor innovatief onderwijs dus. In deze Hackathons werken wij met verschillende Design Thinking tools die het ontwerpproces voor deelnemers en coaches ondersteunen. Een mogelijke valkuil is dat deze tools uiteindelijk gaan bepalen hoe de teams te werk gaan, terwijl een team dat juist zelf moet bepalen. Hoe bieden wij dan de vrijheid die onze deelnemers nodig hebben om een betekenisvolle en krachtige leerervaring te beleven?

De ToolBar (Challengeweek Hospitality, Nijmegen 2023)

Wij zijn voortdurend bezig om onze Hackathons, Challenges, Makathons en Ecothons kritisch te bekijken en te zoeken naar verbeteringen, zodat wij het concept verder kunnen ontwikkelen. De Toolbar is één van de uitvindingen die hieruit is ontstaan. Het is een opstelling die lijkt op een bar, zoals in een café, waar deelnemende teams naartoe komen om verschillende tools uit te kiezen en een duidelijk beeld te krijgen van het Design Thinking proces. Ze krijgen volledige vrijheid in het bepalen hoe zij dit proces willen aanvliegen en op welke manier zij de stappen willen doorlopen:

“Welke hulpmiddelen heb ik nodig om mijn uitdaging in kaart te brengen?”

“Ik wil mijn klantinterview goed voorbereiden, nu zoek ik een canvas wat mij hierbij helpt..”


Zelf puzzelen de jongeren de precieze route bij elkaar die ze nemen om van uitdaging tot oplossing en een pitch te komen. De vrijheid van de keuze nodigt ze uit om goed na te denken over wat ze aan het doen zijn en waar ze naartoe werken.

“Waarom doen we wat we doen? En wat is er nodig om dat doel te bereiken?”

Het kunnen stellen en beantwoorden van deze vragen geeft mensen een belangrijk gevoel van eigenaarschap, verantwoordelijkheid en vrijheid. Van hieruit is het mogelijk om met motivatie en betekenis een uitdaging aan te pakken, in een Hackathon én in het leven.