Leiderschap vs management
Laat mensen hun werk doen en geef ze ruimte
Misschien een rare titel, maar dit is wel de kern van een beweging die gaande is. Laat mensen hun werk doen en geef ze daarin de ruimte. Maar hoe is dat anders dan we gewend zijn? Inspiratie voor deze blog kwam tijdens een uitzending van Eén Vandaag over de zorg. Een voorbeeld werd aangehaald hoe er enkele tientallen toiletpotten werden bezorgd bij een verzorgingshuis. Wat bleek het geval? De regels zeggen dat iedere toiletpot bestand moest zijn tegen bezoekers van 200kg. Maar in het verzorgingshuis hadden ze geen bewoners van 200kg. En toch moest het gebeuren, al waren de oude potten nog prima. Wat mij betreft een mooi voorbeeld. Het verzorgingshuis is prima in staat dit zelf te beoordelen. Als ze een bewoner krijgen die zwaarlijvig is, dan zorgen ze zelf voor een betere toiletpot. Kortom, dat kan anders, laat mensen hun werk doen.
In iedere bedrijfstak speelt het, mensen worden beperkt in hun werken door regels en procedures van bovenaf. Door de schaalvergroting van de afgelopen jaren is er veel management bij gekomen. En die maken regels, procedures en beleid. Maar waar blijft de vrijheid van mensen om gewoon hun werk te doen? Vakmensen en mensen op de werkvloer weten vaak heel goed waar ze mee bezig zijn. Het is dus meer een kwestie van leiderschap in plaats van management. Bijvoorbeeld als er fout gemaakt wordt, is de reactie nu vaak een procedure in het leven te roepen waarin goedkeuringen gehaald dienen te worden. Hoe anders zou het zijn om vanuit leiderschap de betrokkenen te inspireren door de fout te omarmen en ervan te leren. En dat als cultuur heel normaal te gaan vinden. Dat is wel anders dan hoe het nu vaak gaat.
Op zondag 15 februari jl. had VPRO Tegenlicht over “Het einde van de manager” waarin 3 bedrijven laten zien hoe het anders kan. Het meest sprekende voorbeeld in die aflevering is een aannemersbedrijf. Een bedrijfstak die over het algemeen ook erg klassiek georganiseerd is. Maar dit bedrijf laat het volledig over aan de werknemers. De vakmensen regelen het helemaal zelf en onderling. Ze kijken over de grenzen heen van hun eigen vakgebied en krijgen daardoor meer begrip voor elkaar. Het bedrijf groeit enorm.
De kern in deze voorbeelden is het geven van ruimte aan werknemers. Dan ontstaan er mooie dingen en is er ruimte voor verbetering en innovatie. Hiervoor is geen manager nodig, maar een leider. Een leider die mensen weet te inspireren en kan zorgen voor een cultuur van het mogen falen om te kunnen leren. Een cultuur waarin mensen die hun vak uitoefenen zelf beslissingen kunnen nemen om zaken te verbeteren. Door te leren wordt het proces verbeterd en ontstaan vanzelf nieuwe ideeën om de klanten nog beter te helpen en te ondersteunen. Want dat is tenslotte het doel van iedere organisatie.
Maar hoe faciliteer je een dergelijke cultuur? Welke kaders stel je wel en welke laat je bewust los? Sturen op resultaat, maar wat is resultaat? Zeker bij innovatie kan dat soms lastig zijn. Bij nieuwe ideeën is dat zeker niet de behaalde omzet, maar bijvoorbeeld wel een indicatie hoe de klant met het nieuwe idee geholpen is of juist niet. En hoeveel experimenten zijn er uitgevoerd om dit te bepalen? Een goed resultaat kan dan ook zijn dat er aangetoond is dat de behoefte van de klant er niet is en dat het idee beter gestopt kan worden. Dat is niet falen, maar succesvol stukje kennis van de klant!
Een innovatief bedrijf is in staat continue te leren van de klant. De enige manier is om iedereen de ruimte te geven om juist dat te doen en daar naar te handelen. Dit vergt een cultuur van ruimte en vrijheid voor de werknemers van het bedrijf. Nieuwsgierig of jouw bedrijf klaar is om te innoveren? DOON heeft hiervoor het “Innovation Readiness Canvas” gemaakt. Een gereedschap om vast te stellen hoe klaar de organisatie is om te innoveren en wat er eventueel moet worden verbeterd om innovatief te worden. Voor meer informatie, neem contact met ons op.
Auteur: Lieuwe van Brug